Modern çağın kahinlik bilimi: Aktüerya

Türkiye’deki üniversiteler her yıl yüzbinlerce mezun veriyor. Bu mezunlardan kimileri zor da olsa iş bulabilirken, bir çoğu bu kadar şanslı olamıyor. Bu yüzden insanlar, iş bulmak için üniversiteden sonra da çok çaba sarf etmek zorunda kalıyor. Altı yıllık bir tıp fakültesi okuduktan sonra bir kadroya yerleşebilmek için TUS sınavına giren doktor adaylarını düşünün mesela. Doktorluk ne kadar gözde bir meslek olsa da, ülkemizde bu mesleği yapan yaklaşık 130 bin kişi var. Peki nüfusu 76 milyonun üzerinde olan Türkiye’de öyle bir meslek düşünün ki, toplamda bu işi yapan yalnızca 269 kişi var. Bunların da sadece 122’si sicile kayıtlı olarak bu mesleği icra ediyor. Sayıları parmakla gösterilecek kadar az bu meslek erbaplarının yaptığı işin adı Aktüerlik (Aktüerya).

Alper ÜNLENEN - Aktüer

            Bulunmaz Hint kumaşı mı?

            Birçok çeşitli tanımı yapılmakla birlikte en yaygın şekliyle Aktüerya; “hayat sigortalarının ilk uygulamaları ile birlikte 1792 yılında İngiltere’de ortaya çıkmış olan, sigorta, uzun vadeli yatırımlar ve emeklilik ile ilgili fiyatlandırma ve risk analizine yönelik hesaplama ve tahmin yöntemlerinin bütününü içeren bir bilim dalı” olarak tanımlanmaktadır. Bu bilim dalı ile uğraşan Aktüer de; “gelecekteki finansal riskleri değerlendirerek ve gelecekle ilgili öngörüde bulunarak şirketlerin atması gereken adımları belirleyen kişi” olarak tanımlanıyor. Ülkemizde aktüerlerin sayılarının bu kadar az olmasına karşın, sürekli olarak yatırımların arttırması ise Aktüerliği en gözde mesleklerden biri haline getiren sebeplerden yalnızca bir tanesi. Durum böyle olunca Aktüer’de haliyle bulunmaz Hint kumaşı oluyor.

            “Aktüerya, bir kurumun direksiyonudur”

            Aktüerlik mesleği genellikle sigortacılık sektörü ile birlikte düşünülse de çalışma alanı oldukça geniş bir meslek dalı. Aktüerler, sigortacılık, bankacılık, yatırım firmaları, borsa, birleşme ve satın almalar gibi çeşitli alanlarda kendilerine çalışma sahası bulabiliyorlar. Hacettepe Üniversitesi İstatistik bölümü mezunu olan, aynı zamanda Aktüerler Derneği Başkan Yardımcılığı görevini yürüten Alper Ünlenen, yaptıkları işi kısaca “bir kurumun direksiyonu olmak” şeklinde tanımlıyor. Uzun yıllar birçok sigorta şirketinde çalışan ve daha sonra Aktüeryal Sigorta ve Danışmanlık Şirketi’ni kurarak kendi işinin patronu olan Alper bey, yurtdışında aktüerlerin kendilerine daha fazla çalışma alanı bulduğunu ifade etti. Amerika’da sayıları 16 bin, İngiltere’de 17 bin, Almanya’da 3 bin olan  aktüerler, devlet kurumlarında, yerel yönetimlerde ve üniversitelerde de çalışma alanları bulabiliyor.

Alper Bey, Aktüeryal Sigorta ve Danışmanlık Hizmetleri Şirketi'nin sahibi

            Matemetik ve analitik düşünce gerektiriyor

            Türkiye’de Hacettepe ve Marmara Üniversitesi’nde lisans düzeyinde bölümü bulunan aktüeryanın, Bahçeşehir, ODTÜ ve Marmara Üniversitesi’nde de yüksek lisans düzeyinde eğitimi veriliyor. Aktüer olmak için meşakkatli bir yolu göze almak gerekiyor. Ülkemizde T.C Hazine Müsteşarlığı ve TEGEM’in yaptığı sınavları başarıyla geçerek Aktüer ünvanı elde edilebiliyor. Bu mesleğe yıllarını veren Alper bey, iyi bir aktüer olmak için bazı özelliklere sahip olmak gerektiğini belirtti. Temeli matematik ve istatistik bilimlerine dayanan bu meslekte başarılı olabilmek için öncelikle matematiği sevmek gerekiyor. Buna ek olarak ise Analitik düşünce yetisi ve yabancı dil bilgisi şart. Aslında yaptıkları işin yabancı dil bilgisi ile bir alakası olmadığını söyleyen Alper bey, yabancı dilin bu işi yapacaklara kendilerini geliştirmeleri hususunda lazım olacağını vurguladı.

            Aktüerlik, küresel anlamda geleceğin mesleği

            Ülkemizde henüz hak ettiği değeri göremeyen aktüerlik, sadece Türkiye’de değil, dünya genelinde de en değerli mesleklerden biri olarak kabul ediliyor. Hatta 2013 yılında yapılan ve Career Cast internet sitesinde yayınlanan oylamada, yılın en iyi meslekleri listesinde Aktüerlik 1. sırada yer alıyor. Birçok gazete ve dergide yayınlanan geleceğin meslekleri kategorisinde de her zaman ilk sıralarda bulunuyor. Bir kuruma bağlı olarak çalışabildikleri gibi, serbest olarak da bu mesleği yapabilen aktüerler, birçok büyük kurumsal firmalara da danışmanlık hizmeti verebiliyor. Tecrübeli aktüerlerin finans sektörüne her zaman lazım olduğunu vurgulayan Alper bey, kendisi de şirketinde iki genç aktüer çalıştırıyor. Mesleğini gençlere gönül rahatlığıyla tavsiye edebileceğini söyleyen Alper bey, yaptığı işten elde ettiği gelirin beklentisini karşıladığının da altını çizdi.

Alper ÜNLENEN - Aktüerler Derneği Başkan Yardımcısı

            “Aktüer kendini iyi pazarlamalı”

            Her mesleki alanda olduğu gibi Aktüerya’da başarılı olmanın koşulu da kendini geliştirmekten geçiyor. Aktüerlerin sayısı ihtiyacın çok altında olmasına rağmen, şirketler aktüer seçimi konusunda oldukça dikkatli davranıyor. Sonuçta şirketin geleceğine yön vermek için bilgi aldıkları kişiye güveniyor olmaları şart. Bu güveni sağlamak için de ilk şart olarak işini gerçekten iyi bilen ve severek yapan biri olmak gösteriliyor. Serbest çalışmayı ve kendi işinin patronu olmayı her zaman daha iyi bir tercih olarak gördüğünü belirten Alper bey, bu sektörde tutulan bir kişi olmanın en önemli kuralının kendini iyi pazarlamak olduğunu söyledi. Bir aktüerin bir şirkette uzman olabileceği gibi, yeteneğine bağlı olarak genel müdür de olabileceğini belirten Alper bey, aktüerin çalışırken baskı hissetmemesi gerektiğinin de altını çizdi.

(Bu bir fotoğraflı haberdir)

Haber: Şahin ALP

Fotoğraflar: Şahin ALP