Bir alternatif meslek hikayesi

              Manisa’nın Soma ilçesinde geçtiğimiz yıl bir kömür madeninde meydana gelen kaza sonucu 301 işçi hayatını kaybetti. Madende yaşam odasının bulunmaması ise ölü sayısının bu denli yüksek olmasının başlıcaca sebebi olarak gösterildi. Türkiye ancak bu kazadan sonra iş güvenliğine verilen önemin yetersizliğini fark etti. Bu büyük felaketin sonucunda tüm firmaların iş güvenliği uzmanı çalıştırması ve işçilere güvenlik konusunda eğitim verilmesi zorunlu hale getirildi. Sektörde iş güvenliği uzmanı sayısı yetersiz olduğu için de mühendislik, mimarlık gibi bölümleri bitirenlere kısa bir eğitim verilerek bu açık kapatılmaya çalışıldı. Hal böyle olunca iş güvenliği uzmanlığı bir anda patladı ve günümüzün alternatif meslekleri arasında yerini aldı.

Serap Palut - İş Güvenliği Uzmanı

            Kimdir? Ne iş yapar?

            İş güvenliği uzmanlarının görevleri arasında eğitim, ortam gözetimi, raporlama ve tespit-öneri defterinin tutulması yer alıyor. İş güvenliği uzmanları, her sektörden firmalarda çalışan işçilere, iş sağlığı konusunda eğitim veriyor. Daha sonra verilen bu eğitime dikkat edilip edilmediği konusunda hem iş veren firmaları hem de işçileri gözetliyorlar. Ortam gözetiminden elde edilen sonuçları da bir rapor halinde hazırlayarak işverene sunuyorlar. Ayrıca, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan denetleme için gelen müfettişlerin, firmanın iş güvenliği kurallarına uyup uymadığını kontrol etmesi için tespit-öneri defteri tutuyorlar. Sıfır Risk OSGB (Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) çalışanı olan İş Güvenliği Uzmanı Serap Palut, tespit-öneri defterinin, uzmanın görevini gereğiyle yerine getirdiğini gösteren belge olduğunu ifade etti.

            Gel vatandaş! 15 günde uzmanlık!

            İnsan hayatı söz konusu olduğu için büyük bir vicdani sorumluluk gerektiren iş güvenliği uzmanlığı, özellikle inşaat mühendisleri ve mimarlar tarafından bir ek gelir kapısı olarak görülüyor. 15 günlük bir eğitimle iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabiliyorlar. Bu sayede çalıştıkları firmalarda hem kendi işlerini yapıp hem de buna ek olarak iş güvenliği uzmanı olarak görev yapıyorlar. Ancak bu durum, üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği bölümünden mezun olanların önünde büyük bir engel. Çünkü büyük firmalar, zaten kendi personeli olan bu kişileri daha az ücretle iş güvenliği uzmanı olarak çalıştırıyor ve bu sektörde maaşların düşmesine sebep oluyor. İş sağlığı ve güvenliği bölümü mezunu olan Serap hanım, bu durumun adaletsizlik olduğunu ve iş kalitesini düşürdüğünü dile getirdi. İş güvenliği uzmanı olmak için 15 günlük bir eğitimin yeterli olmadığını vurgulayan Serap hanım, bunun sebebinin ise henüz sistemli bir çalışmanın olmamasından kaynaklandığını söyledi.

İşçilerin güvenliği için iş yerlerinde birçok uyarı levhası bulunuyor

            Uzman çok, işin ehli yok

            Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın firmalara iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu getirmesiyle birlikte, iş güvenliği firması ve iş güvenliği uzmanı sayısında büyük bir artış meydana geldi. Sektördeki açığı fırsat olarak gören ve alternatif bir meslek arayışında olan çoğu kişi, bir anda bu alana yönelmeye başladı. 27 Aralık 2014’te İş Güvenliği Uzmanlık Sınavı’na giren Serap Hanım, o tarihte bu sınava katılan 32 bin aday olduğunu söyledi. Kendisinin çalıştığı Sıfır Risk OSGB Şirketi’nin de bir yıl önce kurulduğunu belirten Serap Hanım, bu işi yapan kişi sayısının arttığını, ancak işi bilen insan sayısının az olduğunu vurguladı.

            Uzman dediğin bağımsız olacak

            İşgüvenliği uzmanlarının en büyük sorunlarında biri, çalıştıkları iş güvenliği firması ve onlardan hizmet alan müşteri firmalar ile kendi sorumlulukları arasında kalmaları. Bu sorunun başlıca sebebi ise tespit-öneri defterinin doldurulması konusu. Bazen firmalar iş güvenliği uzmanlarından gördükleri eksiklikleri tespit-öneri defterine kaydetmemelerini isteyebiliyor. Bünyesinde çalıştıkları iş güvenliği firmaları da müşterilerini kaybetmemek adına iş güvenliği uzmanından bunu kabul etmesini isteyebiliyor. Böyle bir durumda ise iş kazaları kaçınılmaz hale geliyor. Serap Hanım, bu tip durumların önüne geçmek için iş güvenliği uzmanının bir firmadan bağımsız olarak çalışmasının en doğrusu olacağı görüşünde.

İş yerindeki güvenlik uyarılarını dikkate almak hayat kurtarıyor

            Eğitim şart

            İş kazalarının birçoğunun ihmalden kaynaklandığını belirten Serap hanım, bu ihmalin bazen firmadan kaynaklandığını, bazen de işçilerin kendi ihmalleri olduğunu vurguladı. Sahada çalıştıklarında en çok gördükleri eksikliklerin çalışırken emniyet kemeri kullanılmaması ve baret takılmaması olduğunu belirten Serap hanım, “kaza geliyorum demez ancak gelmeden önce görmek gerek” dedi. Hem işverene hem de işçilere iş sağlığı güvenliği eğitiminin önemini aşılamak gerektiğine dikkat çeken Serap hanım, iş kazalarının hiçbir zaman yüzde yüz yok edilemeyeceğinin ancak ihmallerin önüne geçilerek en alt seviyeye indirilebileceğinin altını çizdi. 

(Bu bir fotoğraflı haberdir.)

Haber: Şahin ALP

Fotoğraflar: Şahin ALP