Manisa’nın Soma ilçesinde geçtiğimiz yıl bir kömür
madeninde meydana gelen kaza sonucu 301 işçi hayatını kaybetti. Madende yaşam
odasının bulunmaması ise ölü sayısının bu denli yüksek olmasının başlıcaca
sebebi olarak gösterildi. Türkiye ancak bu kazadan sonra iş güvenliğine verilen
önemin yetersizliğini fark etti. Bu büyük felaketin sonucunda tüm firmaların iş
güvenliği uzmanı çalıştırması ve işçilere güvenlik konusunda eğitim verilmesi
zorunlu hale getirildi. Sektörde iş güvenliği uzmanı sayısı yetersiz olduğu
için de mühendislik, mimarlık gibi bölümleri bitirenlere kısa bir eğitim
verilerek bu açık kapatılmaya çalışıldı. Hal böyle olunca iş güvenliği
uzmanlığı bir anda patladı ve günümüzün alternatif meslekleri arasında yerini
aldı.
Serap Palut - İş Güvenliği Uzmanı
Kimdir? Ne iş yapar?
İş
güvenliği uzmanlarının görevleri arasında eğitim, ortam gözetimi, raporlama ve
tespit-öneri defterinin tutulması yer alıyor. İş güvenliği uzmanları, her
sektörden firmalarda çalışan işçilere, iş sağlığı konusunda eğitim veriyor.
Daha sonra verilen bu eğitime dikkat edilip edilmediği konusunda hem iş veren
firmaları hem de işçileri gözetliyorlar. Ortam gözetiminden elde edilen
sonuçları da bir rapor halinde hazırlayarak işverene sunuyorlar. Ayrıca,
Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan denetleme için gelen
müfettişlerin, firmanın iş güvenliği kurallarına uyup uymadığını kontrol etmesi
için tespit-öneri defteri tutuyorlar. Sıfır Risk OSGB (Ortak Sağlık ve Güvenlik
Birimi) çalışanı olan İş Güvenliği Uzmanı Serap Palut, tespit-öneri defterinin,
uzmanın görevini gereğiyle yerine getirdiğini gösteren belge olduğunu ifade
etti.
Gel vatandaş! 15 günde uzmanlık!
İnsan
hayatı söz konusu olduğu için büyük bir vicdani sorumluluk gerektiren iş
güvenliği uzmanlığı, özellikle inşaat mühendisleri ve mimarlar tarafından bir
ek gelir kapısı olarak görülüyor. 15 günlük bir eğitimle iş güvenliği uzmanlığı
belgesi alabiliyorlar. Bu sayede çalıştıkları firmalarda hem kendi işlerini
yapıp hem de buna ek olarak iş güvenliği uzmanı olarak görev yapıyorlar. Ancak
bu durum, üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği bölümünden mezun olanların
önünde büyük bir engel. Çünkü büyük firmalar, zaten kendi personeli olan bu
kişileri daha az ücretle iş güvenliği uzmanı olarak çalıştırıyor ve bu sektörde
maaşların düşmesine sebep oluyor. İş sağlığı ve güvenliği bölümü mezunu olan
Serap hanım, bu durumun adaletsizlik olduğunu ve iş kalitesini düşürdüğünü dile
getirdi. İş güvenliği uzmanı olmak için 15 günlük bir eğitimin yeterli
olmadığını vurgulayan Serap hanım, bunun sebebinin ise henüz sistemli bir
çalışmanın olmamasından kaynaklandığını söyledi.

İşçilerin güvenliği için iş yerlerinde birçok uyarı levhası bulunuyor
Uzman çok, işin ehli yok
Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın firmalara iş güvenliği uzmanı çalıştırma
zorunluluğu getirmesiyle birlikte, iş güvenliği firması ve iş güvenliği uzmanı
sayısında büyük bir artış meydana geldi. Sektördeki açığı fırsat olarak gören
ve alternatif bir meslek arayışında olan çoğu kişi, bir anda bu alana yönelmeye
başladı. 27 Aralık 2014’te İş Güvenliği Uzmanlık Sınavı’na giren Serap Hanım, o
tarihte bu sınava katılan 32 bin aday olduğunu söyledi. Kendisinin çalıştığı
Sıfır Risk OSGB Şirketi’nin de bir yıl önce kurulduğunu belirten Serap Hanım,
bu işi yapan kişi sayısının arttığını, ancak işi bilen insan sayısının az olduğunu
vurguladı.
Uzman dediğin bağımsız olacak
İşgüvenliği
uzmanlarının en büyük sorunlarında biri, çalıştıkları iş güvenliği firması ve
onlardan hizmet alan müşteri firmalar ile kendi sorumlulukları arasında
kalmaları. Bu sorunun başlıca sebebi ise tespit-öneri defterinin doldurulması
konusu. Bazen firmalar iş güvenliği uzmanlarından gördükleri eksiklikleri
tespit-öneri defterine kaydetmemelerini isteyebiliyor. Bünyesinde çalıştıkları
iş güvenliği firmaları da müşterilerini kaybetmemek adına iş güvenliği
uzmanından bunu kabul etmesini isteyebiliyor. Böyle bir durumda ise iş kazaları
kaçınılmaz hale geliyor. Serap Hanım, bu tip durumların önüne geçmek için iş
güvenliği uzmanının bir firmadan bağımsız olarak çalışmasının en doğrusu
olacağı görüşünde.
İş yerindeki güvenlik uyarılarını dikkate almak hayat kurtarıyor
Eğitim şart
İş
kazalarının birçoğunun ihmalden kaynaklandığını belirten Serap hanım, bu
ihmalin bazen firmadan kaynaklandığını, bazen de işçilerin kendi ihmalleri
olduğunu vurguladı. Sahada çalıştıklarında en çok gördükleri eksikliklerin
çalışırken emniyet kemeri kullanılmaması ve baret takılmaması olduğunu belirten
Serap hanım, “kaza geliyorum demez ancak gelmeden önce görmek gerek” dedi. Hem
işverene hem de işçilere iş sağlığı güvenliği eğitiminin önemini aşılamak
gerektiğine dikkat çeken Serap hanım, iş kazalarının hiçbir zaman yüzde yüz yok
edilemeyeceğinin ancak ihmallerin önüne geçilerek en alt seviyeye
indirilebileceğinin altını çizdi.
(Bu bir fotoğraflı haberdir.)
Haber: Şahin ALP
Fotoğraflar: Şahin ALP